Rezonans magnetyczny to jedna z najnowocześniejszych metod diagnostycznych wykorzystywanych w medycynie, która umożliwia lekarzom szczegółowe oglądanie wnętrza ciała ludzkiego bez konieczności wykonywania inwazyjnych zabiegów. Pomimo że termin „rezonans magnetyczny” brzmi dość skomplikowanie, technologia ta jest stosunkowo łatwa do zrozumienia. Na czym polega i w jaki sposób służy w medycynie? Odpowiadamy.
Co to jest rezonans magnetyczny?
Rezonans magnetyczny jest metodą diagnostyczną, która bazuje na zjawiskach fizycznych związanych z magnetyzmem i falami radiowymi. W skrócie, polega na wykorzystaniu silnego pola magnetycznego, które wpływa na zachowanie cząsteczek wody w organizmach żywych. Ludzkie ciało składa się głównie z wody, a każda jej cząsteczka zawiera atomy wodoru, które reagują na pole magnetyczne. Gdy pacjent zostaje umieszczony w skanerze MRI, w jego organizmie tworzy się bardzo silne pole magnetyczne, które wprawia atomy wodoru w ruch. Następnie na te cząsteczki wysyłane są fale radiowe, które „wybijają” atomy wodoru z ich naturalnego stanu. Po ustaniu impulsu radiowego, atomy te powracają do pierwotnej pozycji, emitując przy tym sygnały elektromagnetyczne. Odpowiednie ich odbieranie i analizowanie pozwala na stworzenie dokładnych obrazów wnętrza ciała.
Jak działa rezonans magnetyczny?
Podstawą działania rezonansu magnetycznego jest właściwość jąder atomowych, a dokładniej ich zachowanie w silnym polu magnetycznym. Gdy pacjent wchodzi do urządzenia, skaner generuje silne pole magnetyczne, które zmusza protony w cząsteczkach wodoru do ustawienia się w określonym kierunku. Następnie, za pomocą fal radiowych, wysyłane są impulsy, które powodują, że protony przechodzą w stan wyższej energii. Kiedy impuls ustaje, protony wracają do swojego pierwotnego stanu, emitując przy tym sygnały elektromagnetyczne. Te sygnały są następnie odbierane przez detektory w skanerze i przetwarzane przez komputer na obrazy.
Jedną z głównych zalet rezonansu magnetycznego jest to, że w przeciwieństwie do innych metod obrazowania, takich jak tomografia komputerowa (TK), nie stosuje on promieniowania rentgenowskiego. Dzięki temu jest uznawany za bezpieczną metodę diagnostyczną, szczególnie przy długoterminowych badaniach, które wymagają częstego powtarzania obrazów, jak np. kontrola nowotworów czy chorób neurologicznych.
Zastosowanie rezonansu magnetycznego w diagnostyce
Rezonans magnetyczny jest wykorzystywany w diagnostyce wielu schorzeń. Jednym z głównych obszarów, w którym znajduje szerokie zastosowanie, jest neurologia. Dzięki RM możliwe jest dokładne obrazowanie mózgu, rdzenia kręgowego oraz nerwów obwodowych. Rezonans magnetyczny jest niezastąpiony w diagnozowaniu udarów, guzów mózgu, choroby Alzheimera, stwardnienia rozsianego czy uszkodzeń rdzenia kręgowego. Dzięki wysokiej rozdzielczości obrazów, możliwe jest zobrazowanie nawet najmniejszych zmian w tkankach nerwowych, które są niewidoczne w innych badaniach, takich jak tomografia komputerowa.
Rezonans magnetyczny znajduje również szerokie zastosowanie w ortopedii. Wpisując w wyszukiwarkę hasło “rezonans magnetyczny Łódź” znajdziemy informację, że jest on wykorzystywany do badań oceniających stan stawów, kości, więzadeł, ścięgien, a także mięśni. Wykorzystuje się go do diagnozowania urazów sportowych, takich jak zerwania więzadeł, uszkodzenia ścięgien czy uszkodzenia chrząstki stawowej. Ponadto, rezonans magnetyczny jest niezwykle przydatny w diagnostyce chorób zwyrodnieniowych stawów, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów czy zapalenie stawów.
Innym istotnym obszarem, w którym rezonans magnetyczny odgrywa kluczową rolę, jest onkologia. Dzięki RM możliwe jest wykrycie i monitorowanie nowotworów w różnych częściach ciała, w tym w płucach, wątrobie, piersiach, prostaty, a także w tkankach miękkich. Obrazy uzyskane za pomocą rezonansu magnetycznego umożliwiają określenie lokalizacji i rozmiaru guza, a także ocenę stopnia jego zaawansowania, co jest niezwykle istotne w planowaniu dalszego leczenia.
Przebieg badania i przygotowanie do rezonansu magnetycznego
Badanie rezonansu magnetycznego jest bezpieczne, nieinwazyjne i w większości przypadków bezbolesne. W trakcie badania pacjent leży na stole, który przesuwa się do wnętrza dużej tuby (skanera). Choć samo badanie nie wymaga znieczulenia, istotne jest, aby pacjent pozostał nieruchomo przez całą jego długość, ponieważ jakiekolwiek ruchy mogą wpłynąć na jakość obrazu i uniemożliwić dokładną diagnostykę.
Przed badaniem pacjent zazwyczaj musi usunąć wszystkie metalowe przedmioty, takie jak biżuteria, zegarki, klucze, a także ubrania z metalowymi elementami, ponieważ mogą one zakłócać działanie pola magnetycznego.
