Dwutlenek tytanu, znany również jako E171, to barwnik często wykorzystywany w różnych produktach. Niemniej jednak, jego bezpieczeństwo jest przedmiotem licznych dyskusji. Tekst opisuje właściwości tego związku oraz potencjalne zagrożenia zdrowotne, takie jak genotoksyczność. Poza tym, omawia wpływ E171 na funkcjonowanie jelit i metabolizm. Wyjaśnia także powody, dla których jego użycie w żywności zostało zakazane. Dodatkowo, porusza temat alternatywnych substancji do E171 oraz przepisy prawne związane z jego stosowaniem, zwracając uwagę na rolę Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności.
Co to jest dwutlenek tytanu – barwnik E171?
Dwutlenek tytanu, znany także jako barwnik E171, odgrywa kluczową rolę w wielu dziedzinach przemysłu. Jego podstawowym zadaniem jest wzbogacenie wizualnej atrakcyjności żywności, kosmetyków oraz farmaceutyków. Dzięki zdolnościom rozjaśniającym i wybielającym, produkty zyskują na atrakcyjności w oczach konsumentów[2].
Substancja ta nadaje produktom czystą biel i intensyfikuje inne kolory. Wykorzystuje się ją w:
- pieczywie,
- zupach,
- sosach,
- suplementach diety,
- słodyczach.
Dodatkowo, E171 znajduje zastosowanie w:
- kosmetykach,
- farbach,
- artykułach higieny osobistej, takich jak pasty do zębów czy kremy przeciwsłoneczne.
Ze względu na swoje wszechstronne właściwości, dwutlenek tytanu jest jednym z najpowszechniej używanych barwników w różnych sektorach przemysłu.
Jakie są właściwości dwutlenku tytanu?
Dwutlenek tytanu, szeroko znany jako biały pigment, znajduje zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Jego niezwykłe właściwości rozjaśniające i wybielające sprawiają, że często gości w produktach kosmetycznych oraz spożywczych. Dzięki imponującej stabilności chemicznej i odporności na promieniowanie UV, dwutlenek tytanu jest również kluczowym składnikiem kremów przeciwsłonecznych, które efektywnie zabezpieczają skórę przed szkodliwym działaniem promieni UVA i UVB. Jego zdolność do pochłaniania światła wzmacnia funkcję ochronną, czyniąc go niezastąpionym w produktach ochronnych.
Dlaczego dwutlenek tytanu jest używany w produktach?
Dwutlenek tytanu to powszechnie stosowany składnik w wielu produktach ze względu na swoje właściwości stabilizujące i estetyczne. Służy jako barwnik w żywności oraz kosmetykach, poprawiając ich jasność i intensywność kolorystyczną. W farmacji, szczególnie jako barwnik E171, odgrywa istotną rolę. Absorbując światło widzialne i UV, chroni składniki wrażliwe na światło, co sprawia, że leki są bardziej trwałe i skuteczne, zwłaszcza gdy wymagają długiego przechowywania.
Jakie są zagrożenia związane z dwutlenkiem tytanu?
Dwutlenek tytanu budzi kontrowersje ze względu na potencjalne zagrożenia zdrowotne. Istnieją podejrzenia, że może mieć właściwości rakotwórcze i genotoksyczne, co rodzi pytania o jego bezpieczeństwo w produktach spożywczych. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności uznał go za niebezpieczny do spożycia, co doprowadziło do zakazu jego użycia jako dodatku do żywności.
Długotrwałe narażenie na tę substancję może prowadzić do zmniejszenia liczby mikrokosmków w jelitach, co negatywnie wpływa na metabolizm i funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Problemy zdrowotne związane z tym związkiem obejmują również ryzyko rozwoju nowotworów. To kluczowy czynnik, który wpłynął na decyzję o jego wycofaniu z rynku artykułów spożywczych.
Czy dwutlenek tytanu jest genotoksyczny?
Dwutlenek tytanu jest podejrzewany o oddziaływanie na geny[5]. Według badań, może on powodować uszkodzenia DNA. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności sugeruje, że nie można wykluczyć jego szkodliwego wpływu[5]. Z tego powodu, substancja ta została wycofana z użycia w produktach spożywczych.
Wpływ dwutlenku tytanu na jelita i metabolizm
Badania prowadzone przez naukowców z Binghamton University wykazały, że dwutlenek tytanu może mieć szkodliwy wpływ na jelita. Obserwowano zmniejszenie liczby mikrokosmków, które odgrywają kluczową rolę w przyswajaniu składników odżywczych w jelicie cienkim. Te drobne struktury pomagają wchłaniać substancje takie jak kwasy tłuszczowe, cynk i żelazo. Gdy ich ilość spada, efektywność absorpcji tych składników się obniża. To prowadzi do osłabienia funkcji jelit, co może zwiększać ryzyko infekcji i stanów zapalnych z powodu słabszej bariery jelitowej. W konsekwencji zdrowie przewodu pokarmowego może być zagrożone.
Dlaczego zakazano stosowania dwutlenku tytanu w żywności?
Zakaz stosowania dwutlenku tytanu w produktach spożywczych wynika z obaw o jego bezpieczeństwo. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznał, że E171 może mieć właściwości genotoksyczne, czyli zdolność do uszkadzania DNA. Pomimo braku dowodów na bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, nie wykluczono, że substancja ta może mieć działanie rakotwórcze.
W związku z tym Komisja Europejska postanowiła zakazać jego użycia w żywności, a zakaz ten wszedł w życie 8 sierpnia 2022 roku. Jego celem jest ochrona zdrowia publicznego oraz zapewnienie bezpieczeństwa produktów spożywczych. Decyzja ta obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich UE oraz w Irlandii Północnej, co podkreśla jej międzynarodowe znaczenie.
Jakie są regulacje prawne dotyczące dwutlenku tytanu?
Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/63 wprowadza zakaz stosowania dwutlenku tytanu jako dodatku do żywności w krajach Unii Europejskiej. Przepis ten wszedł w życie 7 lutego 2022 roku, a jego pełne wdrożenie przewidziano na okres sześciu miesięcy. Od 7 sierpnia 2022 roku, produkty spożywcze wytwarzane lub sprzedawane nie mogą już zawierać tego związku chemicznego. Decyzja opiera się na opinii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, który stwierdził, że substancja ta jest niebezpieczna do spożycia.
Rola Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności i Komisji Europejskiej
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz Komisja Europejska odgrywają kluczową rolę w regulacji kwestii związanych z bezpieczeństwem żywności w całej Unii Europejskiej. EFSA przeanalizował dwutlenek tytanu i stwierdził, że jego spożycie nie jest bezpieczne dla konsumentów. Wyniki te skłoniły Komisję Europejską do usunięcia E171 z listy dopuszczalnych dodatków do żywności.
Proces ten obejmował także ocenę przeprowadzoną przez Komitet ds. Oceny Ryzyka (RAC). Decyzja miała na celu ochronę zdrowia konsumentów oraz zapewnienie najwyższych standardów bezpieczeństwa żywności[8]. Regulacje te obowiązują na terenie całej UE, w tym w Irlandii Północnej, co podkreśla ich znaczenie.
Alternatywy dla dwutlenku tytanu
Alternatywy dla dwutlenku tytanu obejmują różnorodne barwniki i substancje, które mogą pełnić podobne role w artykułach spożywczych oraz kosmetykach, jednocześnie eliminując ryzyko związane z E171. Przykładowo, naturalne barwniki takie jak kurkumina, chlorofil czy węgiel aktywny doskonale zastępują dwutlenek tytanu, pozwalając zachować atrakcyjny wygląd produktów przy jednoczesnym podniesieniu poziomu bezpieczeństwa dodatków do żywności. W kosmetykach często stosuje się mikę oraz tlenki żelaza, które zapewniają podobny efekt wizualny.
Dobór odpowiedniej zamiennika uzależniony jest od specyficznych wymagań danego produktu oraz zgodności z regulacjami dotyczącymi dodatków i substancji pomocniczych.
W ten sposób produkty mogą prezentować się estetycznie, nie zagrażając zdrowiu i bezpieczeństwu konsumentów.
Jakie są dostępne alternatywy dla E171?
Różnorodne barwniki i substancje pełniące rolę zamienników dla E171 są bezpieczne dla zdrowia. Kurkumina, chlorofil czy węgiel aktywny doskonale sprawdzają się w żywności jako jego zamienniki. W kosmetykach natomiast producenci chętnie sięgają po mikę oraz tlenki żelaza, które zapewniają zbliżony efekt wizualny. Wybór odpowiedniej alternatywy zależy od specyficznych wymagań produktu oraz obowiązujących przepisów dotyczących dodatków w żywności i kosmetykach. Te zamienniki pozwalają produktom zachować atrakcyjność i bezpieczeństwo dla konsumentów.
Wpływ alternatyw na zdrowie i bezpieczeństwo
Alternatywy dla dwutlenku tytanu, takie jak kurkumina, chlorofil czy węgiel aktywny, są dokładnie oceniane pod względem zdrowotnym i bezpieczeństwa. Badania naukowe jasno wskazują, że te zamienniki nie mają działania rakotwórczego[10]. Jest to niezwykle istotne dla ochrony zdrowia publicznego.
Substytuty muszą być bezpieczne zarówno w produktach spożywczych, jak i kosmetykach, eliminując zagrożenia związane z E171. Wybór odpowiedniego zamiennika zależy od specyficznych wymagań danego produktu, a jego bezpieczeństwo pozostaje priorytetem dla konsumentów.
Źródła:
- [1] https://www.sgs.com/pl-pl/aktualnosci/2022/10/dwutlenek-tytanu-szkodliwy-czy-nie
- [2] https://badaj.to/co-to-jest-dwutlenek-tytanu-czy-barwnik-e171-jest-szkodliwy/
- [3] https://vitapedia.pl/dwutlenek-tytanu-e171
- [4] https://pantabletka.pl/dwutlenek-tytanu-w-lekach/
- [5] https://consulting-doradztwo.pl/a,tkwj
- [6] https://www.pzh.gov.pl/dwutlenek-tytanu-e171-efsa-nie-potwierdzila-bezpieczenstwa-tej-substancji-dodatkowej/
- [7] https://foodfakty.pl/dwutlenek-tytanu-nie-jest-bezpieczny-gdy-stosowany-jako-dodatek-do-zywnosci-opinia-efsa
- [8] https://zdrowie.pap.pl/dieta/szkodliwy-barwnik-e-171
- [9] https://www.gov.pl/web/gis/nowe-wymagania-ue-dotyczace-stosowania-w-zywnosci-substancji-dodatkowej–dwutlenek-tytanu-e172
- [10] https://pl.dental-tribune.com/news/dwutlenek-tytanu-w-pastach-do-zebow-i-gumie-do-zucia-moze-negatywnie-wplywac-na-zdrowie-ludzi/
Redakcja strony Podajdalejzdrowie.pl
